ugur

1) Uzalyp gidýän zadyň boýdan-başy, tutuş boýy.

∙ Jigi jan, ýol ugrundan sowarak duraweri! (B. Kerbabaýew, Aýsoltan)

∙ Bu köçeleriň ugrundaki täze tipde salnan gündüz ýaly ak jaýlar kolhoz obasynyň görküne görk goşýar. («Sowet Türkmenistany» gazeti)

2) Usul, tär, ýol, emel, ýagdaý.

∙ Olaryň her haýsy bilen gürleşmegiň bir ugry bar. («Sowet Türkmenistanynyn Aýallary» žurnali)

3) Garyndaşlyk topary, tarapy.

∙ Ol biziň daýy ugrumyz bolmaly. (N. Pomma, Taýlak hyzzyn)

4) Jemgyýetçilik, ylmy we ş. m. akym.

Ýazuw düzgüni: Soňuna çekimli sese başlanýan goşulma goşulanda, ikinji bogundaky dar u çekimlisi düşürilip ýazylýar.

Menlik ýöňkemaniň -um, -umyz, senlik ýöňkemäniň -uň, -uňyz goşulmalary goşulýar.

Meselem ugur - ugrum, ugruň, ugry.

◊ ugruna çykmak — Biriniň ýa-da bir zadyň aladasyny etmek.

∙ Daň bilen turup nahar ugruna çykdylar, birnäçeleri bolsa mallara seretmegä başladylar. (A. Gowşudow, Mähri-Wepa)

◊ ugruna kowmak — Diýeni, edeni bilen razylaşmak, tersine gaýtmazlyk, özbaşyna goýbermek.

∙ Bu örän owadan, owadanyň-da owadany! -- diýip, onuň ugruma kowmagy meni hem götergiledi. («Tokmak» žurnaly)

◊ ugruna sürmek — Göwnünden turmak, diýenini edip, aýdanyna däl diýmezlik.

◊ ugruňy ýitirmek — Etjek işiňi bilmän aljyramak, durmuşda azaşmak.

∙ Ýitirdim ugrumy, ýokdur kararym. («Sowet Türkmenistany» gazeti)

◊ ugry bar bolmak — Biri ýa-da bir zat barada aýdylýan gürrüňiň jany bar bolmak, delile dogry gelmek.

∙ Dogry, siziň aýdanlaryňyzyň hem bir ugry bar bolmagy mümkin!

◊ ugryny tapmak

1) Bir zadyň tärini bilmek.

∙ Derrew ugruny tapdy-da, ony possowetiň garamagyndaki çagalar bagynyň buhgalteri edip geçirdi. («Tokmak» žurnali)

2) Biri bilen umumy dil tapmak, göwnüni tapmak.

◊ ugur almak

1) Işiň şowuna bolmak.

2) Rowaç almak.

∙ Ýöne welin, iň ilki onuň özüni çagryp getirsek, şonda iş örän ýagşy ugur alardy. (N. Saryhanow, Saýlanan eserler)

3) Görelde almak, ugrukmak.

◊ ugur haýyr bola! — «Işiňiz şowuna düşsün, rowaç alsyn, nirä barýarsyňyz» diýen manyda.

∙ Myrat olary görüp: -Ýeri dostlar, ugur haýyr bola! -- diýdi. (N. Pomma, Taýlak hyzzyn)